Toplam (2 ) ürün. Görüntülenen ( 2 ) ürün
Paranoya
PARANOYA NEDİR? BELİRTİLERİ ve NEDENLERİ?
Paranoya, abartılı gurur, güvensizlik, kuşku, bencillikle belli olan bir ruh hastalığıdır. En belirgin özelliği hezeyanlardır. Kişi kendinde ve çevresinde olayları mantıklı bir şekilde mantık süzgecinden geçirerek doğru sonuçlara ulaşır. Kişinin bu yeteneği bozulduğunda ortaya çıkan duruma paranoya denir.
Paranoya durumları üç grup altında incelenir:
1. Paranoya: Gerçek bir olayın uygulamasının abartılması veya yanlış anlaşılması üzerine kurulan bir hezeyan sisteminin yıllar boyunca yavaş yavaş gelişmesidir. Çok nadirdir. Örnek; kendisini mehdi veya peygamber olarak görenler.
2. Paranoid durumu: Paranoyadan daha sık olarak görülse de, bu da seyrek bir durumdur. Hastanın düşüncesinin çoğunu kaplayan hezeyanlar daha az düzenlidir. Kişilik paranoya durumuna göre daha az zarar görmüş olup, kişi günlük ihtiyaçlarını az çok yerine getirebilir.
3. Paranoid şizofreni: Düzensiz hezeyanlar, düşünce bozukluğu, görme ve işitme halüsinasyonları, kişilik dağılması ile kendini belli eder.
Paranoyanın en bilinen türleri nelerdir?
Hak iddiası: Bunlar sürekli mahkemelerde zaman geçirirler. Haklarının ellerinden alındığını iddia ederek, kendilerine komplo kurulduğunu söylerler.
Kötülük paranoyası: Hastanın etrafında komplo üretmesi, çevresini düşman olarak görmesi, kendinin kurban edileceği fikri yaygın olan paranoyalardır.
Keşif hezeyanlı paranoya: Ya uçuk bir keşif yaptığını iddia eder ve bunu kabul ettirmek için uğraşır. Ya da
yapılmış olan keşiflerden birinin kendi keşfi olduğunu iddia eden kişilerdir.
Kıskançlık paranoyası: Tehlikeli durumları içeren paranoya türleridir. Örneğin; eşinin veya sevgilisinin ihanetini ispat etmek için sürekli delil peşinde koşarlar, herkesten şüphe ederler. Sonucunda cinayetlerin bile işlendiği görülür.
Büyüklük paranoyası: Toplum için en tehlikeli hastalardır. Kendilerini peygamber veya mehdi olduklarını ya da insanları kurtaracak biri olduklarını iddia ederler. Bu kişiler dikkat çekmeyi başarırlar, telkinle etrafına birçok insanı toplayabilir, miting yapar, gösteriler düzenlerler, bilinçsiz insanları peşlerinden sürüklerler. Kendisine engel olmak isteyenlere zarar verebilirler. Bu kişiler bazı durumlarda büyük bir lider konumuna gelebilirler.
Paranoya belirtileri nelerdir?
-
Kişinin herhangi bir neden yokken başkaları tarafından sömürüldüğü, aldatıldığı ve zarar verildiği düşüncesine kapılması.
-
Başkalarına karşı kin tutar ve haksızlıkları affetmez.
-
Görmezden gelinmeyi ve onur kırıcı hareketleri asla unutmazlar.
-
Sıradan sözleri bile aşağılanmak, gözdağı verilmek olarak algılar.
-
Kimseye sır vermek istemez, söyleyeceklerinin kötü niyetle kullanılacağını düşünür.
-
İş arkadaşlarının ve dostlarının bağlılığından ve güvenilirliğinden kuşku duyar.
-
Kendinin algıladığı olayları karakterine ve kişiliğine saldırı olarak algılayıp, öfke ve saldırı tepkileri gösterir.
-
Herhangi bir nedene dayanmadan aldatıldığını düşünür. Eşi ve arkadaşlarının sadakatinden kuşku duyar.
Bu belirtilerin dört tanesinin bir arada olması, paranoya rahatsızlığını düşündürtmelidir.
Paranoya nedenleri nelerdir?
Paranoya tek başına tehlike yaratmasa da, şizofreniye zemin hazırlayacağı unutulmamalıdır.
1. Genetik faktörler: Hastaların akrabalarında kıskançlık ve kuşkuculuk gibi özellikler sık tespit edilir.
2. Biyolojik faktörler:
-
Endokrin ve metabolik hastalıklar
-
Nörolojik hastalıklar (Alzheimer hastalığı, epilepsi gibi)
-
Alkol ve madde (kokain, amfetamin gibi) kullanımı
-
Vitamin yetmezlikleri
-
Zehirlenmeler
-
Beyin lezyonları ve enfeksiyonları
3. Psikososyal faktörler:
-
Düşük benlik algısı
-
Aşırı duyarlı kişilik yapısı
-
Sosyal izolasyon (Kişinin kendisini tüm dünyadan ve diğer insanlardan ayrı hissetmesi)
4. Çevresel faktörler :
-
İlişkilerinde güven kaybı ( ikili ilişkilerinde soğuktur.)
-
Aile içi ilişkiler (genellikle annesi aşırı denetleyicidir, babası sadist yapıdadır)
-
Şiddet
-
Stres